Mỡ máu cao là gì?
Bệnh mỡ máu cao hay còn gọi là rối loạn chuyển hóa mỡ máu. Thực chất mỡ máu cao là tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid máu. Đó là tình trạng tăng nồng độ các chất mỡ trong máu bao gồm Cholesterol toàn phần, Cholesterol (LDL), Triglycerid, và giảm các Cholesterol tốt như: HDL- cholesterol.
Nguyên nhân gây ra mỡ máu cao
Hút thuốc
Hút thuốc sẽ làm giảm lượng cholesterol tốt HDL trong cơ thể của bạn. Điều này có thể dẫn đến các bệnh về tim. Bạn nên từ bỏ thói quen hút thuốc ngay từ bây giờ.
Chế độ ăn
Ăn quá nhiều chất béo bão hòa có thể khiến mức cholesterol tăng cao. Các loại thực phẩm có hàm lượng chất béo bão hòa cao như thịt bò, thịt lợn, thịt bê, sữa, trứng. Thực phẩm đóng gói, đồ hộp chứa dầu dừa, dầu cọ, bơ ca cao cũng có thể chứa hàm lượng chất béo cao. Ngoài ra còn có bơ thực vât, chất tạo xốp, bánh quy, và các loại snack. Nên có chế độ ăn phù hợp để cân bằng các chất giúp cơ thể hấp thụ tốt tránh bệnh tật.
Cân nặng
Béo bụng không chỉ khiến bạn mất tự tin mà còn tăng lượng triglyceride (một loại chất béo tự nhiên có trong mô động thực vật) và giảm lượng lipoprotein (HDl – một loại protein tốt bảo vệ tim), hoặc giảm cholesterol tốt.
Mức độ vận động
Tập thể dục luôn luôn tốt cho sức khỏe. Nếu thiếu hoạt động thể chất sẽ làm tăng lipoprotein xấu (LDL – tăng khả năng bệnh tim), giảm HDL hoặc cholesterol tốt.
Tuổi và giới tính
Sau tuổi 20, lượng cholesterol trong cơ thể bắt đầu tăng. Ở nam giới, lượng cholesterol giảm sau tuổi 50. Còn ở phụ nữ, mức này giữ ở mức bình thường cho đến thời kỳ mãn kinh. Sau thời điểm này sẽ tăng cùng mức với nam giới.
Tình trạng sức khỏe chung
Nếu bạn mắc các bệnh như tiểu đường hoặc giảm hoạt động tuyến giáp có thể khiến lượng cholesterol tăng cao.
Tiền sử gia đình
Và yếu tố cuối cùng đó là nếu thành viên gia đình bạn có mức cholesterol cao, nguy cơ mắc phải của bạn cũng tăng cao theo gia đình.
Mỡ máu cao gây tác hại gì cho sức khỏe?
Cholesterol xấu càng cao càng làm cho xơ vữa động mạch, từ đó sẽ hạn chế lưu thông máu, thậm chí tạo điều kiện cho việc hình thành cục máu đông hoặc các mảng xơ vữa bong ra gây tắc mạch, nhất là tắc mạch vành (nhồi máu cơ tim) hoặc tắc mạch não (nhũn não) gây đột quỵ.
Với loại triglycerit, khi nào có sự mất cân bằng giữa lipit vào gan và lipit ra khỏi gan, mỡ sẽ tích lại trong gan, tức là triglycerit tăng sẽ gây nên gan nhiễm mỡ. Gan bị nhiễm mỡ sẽ hạn chế chức năng sản xuất ra chất apoprotein do đó sẽ làm cho lượng axít béo vào gan quá lớn càng làm cho gan nhiễm mỡ nặng hơn. Gan nhiễm mỡ từ nhẹ dẫn đến nặng và cuối cùng là xơ gan. Bệnh xơ gan cho đến nay chưa có thuốc đặc hiệu để chữa trị. Ngoài ra, nếu tăng quá cao triglycerit máu, sẽ có nguy cơ gây viêm tụy cấp tính.
Bạn nên làm gì để hạn chế tình trạng mỡ máu tăng?
Khi mỡ máu tăng, chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý đóng góp đáng kể trong việc đưa nống độ mỡ trong máu trở về binh thường. Vì vậy, người có chỉ số cholesterol máu cao cần tránh loại acid béo dạng trắng. Loại acid béo này thường có trong các loại bánh nướng, các sản phẩm chiên nấu, mì ăn liền, khoai tây chiên, dầu thực vật đã dùng để chiên, rán nhiều lần. Hoặc có trong các loại thực phẩm công nghiệp chế biến sẵn như súc xích, thịt xông khói, lạp xưởng.
Đó là những thứ mà bạn nên tránh ăn khi mỡ máu cao. Để phòng tráng bệnh, bạn nên ăn nhiều cá thay vì ăn nhiều thịt, ăn ít nhất 3 lần trong 1 tuần. Nên ăn nhiều thức ăn có chứa chất xơ như các loại rau, cam, quýt (đối với cam và quýt thì nên ăn cả múi và nhai kỹ.
Không nên hoặc hạn chế ăn các loại thịt đỏ như thịt thịt trâu, thịt bò, thịt ngựa, thịt chó, thịt ngan, thịt cừu). Hạn chế ăn lòng đỏ trứng, nếu kiêng được thì các tốt. Thay vào đó, bạn có thể ăn các loại thịt trắng như thịt lợn, thịt gà, thịt ếch, nhái… Đây là những loại thịt tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, khi ăn thịt gia cầm, bạn nên cắt bỏ mỡ và da. Tránh ăn các chất béo từ thịt bò, thịt heo và cừu mà thay vào đó là thịt nạc.
Nên ăn các loại quả như ổi, táo, dưa hấu và tăng cường ăn rau. Uống đủ lượng nước cần thiết trong 1 ngày (1,5 đến 2 lít nước, bao gồm cả nước trong thực phẩm, trái cây và rau…)
Tăng cường ăn các loại hạt như lạc, vừng, đỗ xanh hoặc giá đỗ. Hay bổ sung tỏi ta, hành tây hoặc cần tây vào bữa ăn có thể giúp hạ cholesterol máu một cách đáng kể, bởi vì chúng có nhiều hoạt chất có thể làm giảm cholesterol máu. Ngoài ra, để giảm lượng cholesterol máu có hiệu quả, bạn cần kết hợp với nhiều yếu tố khác như:
Tăng cường hoạt động tập thể khoảng 30 phút mỗi ngày với những động tác như tập thể dục nhịp điệu, đi bộ, nhảy dây, lắc vòng, đi xe đạp chậm. Có chế độ sinh hoạt điều độ, tránh stress, tránh tăng cân.
Tổng hợp Tuyết Trinh
