Quả me rừng không chỉ được coi là một đặc sản núi rừng độc đáo của Lạng Sơn và một số địa phương vùng núi phía Bắc, chúng còn được biết đến là loại dược thảo có công dụng điều trị/hỗ trợ điều trị nhiều bệnh.
Mô tả
Cây nhỡ cao 5-7m, có khi hơn. Lá nhỏ xếp sít nhau thành hai dây, nom như lá kép lông chim. Hoa nhỏ, màu vàng, mọc thành tán ở nách lá. Quả thịt, hình cầu to bằng quả táo ta, có khía rất mờ. Ra hoa tháng 4, tháng 5.
Khu vực phân bố
Cây me rừng là cây thân gỗ lớn (có thể cao tới 5m) mọc hoang chủ yếu ở những khu đồi trọc nước ta. Khu vực miền núi Tây Bắc là nơi có lượng cây me rừng mọc hoang nhiều nhất. Tuy vậy hiện nay do nhu cầu đất canh tác nông nghiệp, trồng cam và cây ăn quả khiến những cánh rừng không còn nữa, cây me rừng vì vậy mà cũng trở nên hiếm dần.
Thu hái
Thu hái quả vào mùa thu đông, dùng tươi hay phơi khô để dành. Thu hái lá vào hè thu, rễ và vỏ quanh năm, dùng tươi hoặc phơi hay sấy khô.
Bộ phận dùng
Quả, lá, vỏ cây và rễ – Fructus, Folium, Cortex et Radix Phyllanthi Emblicae.
Thành phần hóa học
Quả chứa acid phyllemblic (6,3%), lipid (6%) acid gallic (5%) và emblicol. Quả Me rừng là nguồn nguyên liệu tự nhiên của vitamin C, trong vỏ quả có tỉ lệ 70-72%. Còn có acid mucic. Quả khô chứa tanin và phức hợp keo mà thành phần chính là acid phyllemblic. Hạt chứa dầu cố định, phosphatid và tinh dầu. Vỏ cũng chứa tanin, leucodelphinidin. Lá cũng chứa tanin.
Công dụng của quả me rừng
Giúp cơ thể hấp thụ calci
Cơ thể con người hấp thụ calci tốt nhất rất cần đến sự có mặt của các loại vitamin đi kèm theo như vitamin D và vitamin C. Me rừng rất giàu vitamin C nên ăn chúng cũng có thể giúp cơ thể hấp thụ calci tốt.
Ngăn chuột rút trong kỳ kinh nguyệt
Một số khoáng chất và vitamin trong me rừng kết hợp với nhau giúp ngăn ngừa đau bụng kinh và chuột rút hiệu quả. Vì vậy, nếu thường xuyên gặp khó chịu trong kỳ kinh, hãy ăn vài quả me rừng mỗi ngày.
Hỗ trợ đái tháo đường
Me rừng chứa crom và có lợi cho người bị đái tháo đường. Crom cần cho sự chuyển hoá các glucid và lipid. Riêng đối với insulin, crom tạo thuận lợi cho insulin liên kết với cơ quan thụ cảm của nó, do đó giúp cho sự đồng hoá đường glucose của các tế bào, tạo sự điều tiết tỷ lệ insulin trong máu, làm tăng tính nhạy cảm của các mô đối với insulin, bình thường và ổn định glycemic (tỷ lệ đường trong máu).
Thúc đẩy tiêu hóa
Me rừng có hàm lượng chất xơ cao giúp thúc đẩy tiêu hóa, giảm nguy cơ táo bón, tiêu chảy hay kiết lỵ. Chất xơ cũng kích thích tiết dịch dạ dày và tiêu hóa, do đó thức ăn được tiêu hóa một cách hiệu quả, chất dinh dưỡng được hấp thu một cách tối ưu, nhờ đó giúp bạn cảm thấy khỏe mạnh hơn.
Me rừng được ví như “thuốc nhuận tràng tự nhiên” giúp cơ thể thải độc, bảo vệ dạ dày, ngăn chướng bụng, ợ nóng…
Bệnh tim
Crom trong me rừng giúp giảm sự tích tụ cholesterol dư thừa, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, hoặc tích tụ mảng bám trong mạch và động mạch. Điều này có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ và đau tim. Hàm lượng sắt cao trong me rừng cũng thúc đẩy việc tạo ra các tế bào máu đỏ mới, giúp lưu thông máu tăng, tối đa hóa sự tăng trưởng và tái sinh của các mô, trong khi vẫn giữ các mạch máu và động mạch sạch sẽ.
Cách dùng me rừng
Đối với quả me rừng
Ngâm đường:
Cách ngâm:
- Nguyên liệu me tươi 1kg, đường 1,2kg, muối 1 thìa nhỏ
- Quả me tươi đem rửa sạch, để dáo nước bằng cách đổ me vào 1 rổ lớn để ra ngoài trờ nắng khoảng 1 tiếng, hoặc dùng quạt thổi khô nước.
- Đổ 1 lớp đường mỏng và chút muối, bỏ 1 lớp me lên trên sau đó cứ 1 lớp me ta lại đổ 1 lớp đường lên trên.
- Đậy nắp bình, các bạn nhớ để 1 khe hở nhỏ để tránh hiện tượng tạo bọt khí trong quá trình ngâm me.
Công dụng: Me ngâm đường mát bổ, đặc biệt rất tốt cho tiêu hóa.
Ngâm rượu: Me rừng ngâm rượu uống cực hay
Nguyên liệu: 1kg quả tươi, 2 lít rượu trắng loại ngon, 1 bình thủy tinh hoặc bình sành sứ
Cách ngâm: Quả me sau khi đã rửa sạch, để dáo nước đem đổ vào bình ngâm trong thời gian khoảng 1 tháng là dùng được.
Công dụng: Rượu me rừng có mùi vị rất thơm ngon lại tốt cho tiêu hóa, tăng cường chức năng sinh lý, giúp kéo dài thời gian quan hệ.
Với những công dụng rất quý, mùi vị lại đặc biệt thơm ngon thì không có lý do gì mà chúng ta không thử dùng nó 1 lần (Lưu ý: Loại quả này rất hiếm bạn nhé).
Đối với rễ me rừng
Lấy 15-20g rễ khô sắc với 700ml nước uống trong ngày.
Công dụng: Điều trị viêm họng, đau bụng, đi ngoài và bệnh huyết áp cao.
Một số bài thuốc với me rừng
– Chữa trị huyết áp cao: Rễ cây me rừng 15 – 30g, sắc lấy nước uống trong ngày.
– Chữa cảm mạo phát sốt: Quả me rừng 10 – 30g, sắc lấy nước uống, chia làm nhiều lần.
– Trị tiểu đường: Quả me rừng 15 – 20g, ướp với muối ăn và uống hằng ngày. Hoặc lấy 15 – 20 quả me rừng nấu sôi, sau ướp muối ăn hằng ngày.
– Trị nước ăn chân: Lấy quả me rừng giã lấy nước bôi vào chỗ chân bị nước ăn.
– Làm lợi tiểu: Lấy 10 – 20g vỏ thân cây me rừng sắc lấy nước uống nhiều lần trong ngày. Hoặc lấy 10 – 20g lá me rừng sắc lấy nước uống. Cũng có thể cho râu ngô, mã đề sắc cùng lấy nước uống nhiều lần trong ngày.
– Chữa rắn cắn (chỉ sử dụng khi điều kiện không có y tế hoặc hỗ trợ khi đã được y tế cấp cứu): Lấy vỏ cây me rừng giã pha chút nước ép lấy nước cốt uống còn bã đắp nơi rắn cắn, lấy dây hoặc băng dính băng giữ cho khỏi bị rơi.
– Chữa phù thũng, Eczema, viêm da, mẩn ngứa: Quả me rừng 10 – 30g, rễ, vỏ me rừng 15 – 30g, lá me rừng 10 – 20g, sắc lấy nước thuốc uống ngày 1 thang, chia 2 – 3 lần. Kết hợp dùng ngoài cần lấy một lượng lá me rừng vừa đủ nấu sôi dùng nước tắm rửa hàng ngày….
