Bệnh còi xương, cách điều trị bệnh còi xương
Bệnh còi xương là gì?
Còi xương là rối loạn ở trẻ em, do sự thiếu rất nhiều vitamin D, canxi hoặc phosphate trong cơ thể. Bệnh sẽ làm xương mềm và suy yếu.
Nguyên nhân gây bệnh còi xương là do thiếu vitamin D – thành phần quan trọng giúp tạo xương. Có thể tìm thấy vitamin D có trong các loại thức ăn, và còn được tổng hợp dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời.
Nguyên nhân thiếu vitamin D
– Do thiếu ánh nắng mặt trời: Các bậc cha mẹ hay có thói quen kiêng cữ, sợ trẻ tiếp xúc nắng sớm sẽ dễ bị ốm. Đây là một quan niệm sai lầm trong việc chăm sóc trẻ. Lưu ý khi trẻ được 2 tuần tuổi cần được phơi nắng: tốt nhất là vào buổi sáng (khoảng 7h-8h) hoặc buổi chiều (khoảng 4h-5h). Thời gian phơi nắng trung bình là từ 10-15’/ngày tùy vào khả năng phơi nắng của trẻ và mức độ phát triển xương vận động (nếu trẻ ít ốm hoặc trẻ có biểu hiện của chớm còi xương có thể phơi nắng lâu hơn).
– Với trẻ bú mẹ: nguồn sữa mẹ chứ ít vitamin D.
– Sai lầm trong chế độ ăn dặm của trẻ: Trẻ ăn quá nhiều chất bột, đạm (thịt) gây tình trạng toan chuyển hóa à tăng đào thải canxi ra nước tiểu.
Các yếu tố thuận lợi khác: tuổi tác (trẻ càng nhỏ càng dễ bị còi xương), đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, trẻ rối loạn tiêu hoá kéo dài, bệnh nhiễm khuẩn.
Biểu hiện của bệnh còi xương
Các biểu hiện ở hệ thần kinh:
– Trẻ ra mồ hôi nhiều kể cả ban đêm (mồ hôi trộm)
– Trẻ kích thích khó ngủ, hay giật mình
– Rụng tóc gáy (do trẻ ra mồ hôi nhiều)
– Đối với còi xương cấp có thể gặp: thở rít, nôn, nấc khi ăn, khóc lặng, co giật.
– Trẻ biết lẫy, bò chậm so với bình thường.
Các biểu hiện ở xương:
– Thóp mềm, lâu liền, bướu trán, bướu đỉnh.
– Lâu mọc răng, khi mọc thì hay bị sâu và rụng.
– Lồng ngực hình gà, chuỗi hạt sườn.
– Vòng cổ chân, vòng cổ tay, xương chi cong.
Toàn thân: chán ăn, da xanh thiếu máu, suy dinh dưỡng, lách to.
Cách phòng bệnh còi xương
Với mẹ: nên phòng bệnh còi xương cho trẻ từ khi có thai bằng cách: Mẹ nên tiếp xúc ánh nắng mặt trời hàng ngày.
Với bé:
– Ăn uống: tốt nhất là bú mẹ. Sau giai đoạn cai sữa vẫn tiếp tục uống tối thiểu 300ml sữa/ngày, tăng các thức ăn từ tôm, cua, cá hàng ngày. Không nên cho trẻ ăn dặm sớm khi mới 3 – 4 tháng tuổi.
– Cho trẻ phơi nắng 10-15′ mỗi ngày vào buổi sáng.
– Phòng bệnh đặc biệt bằng vitamin D: 400UI/ngày (đặc biệt cần với trẻ đẻ nhẹ cân thiếu tháng).
– Bổ sung Calci và phosphor đặc biệt ở trẻ nhẹ cân với liều bổ sung calcium 2 mmol/kg thể trọng/ngày và phosphorus 0,5 mmol/kg thể trọng/ngày.
Cách điều trị bệnh còi xương
Dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, vitamin D rất dễ bị quá liều gây ngộ độc thần kinh nguy hiểm cho trẻ.
Lưu ý trong sinh hoạt và chế độ ăn:
– Ăn trứng, bơ, sữa, gan cá là những nguồn thức ăn giàu vitamin D.
– Một số thức ăn khác như thức ăn chế biến sẵn, bột dinh dưỡng cho trẻ em, bột mỳ cũng được tăng cường thêm vitamin D.
– Phơi nắng khi trời nắng đẹp: Khi da được tiếp xúc với tia cực tím, ví dụ ánh sáng mặt trời thì 7-dehydro cholesterol ở trong da sẽ chuyển đổi thành vitamin D3.
